Αναπόσπαστο κομμάτι μας μέσα στη μέρα είναι ο καφές. Μας ξυπνάει, μας τονώνει. Τι άλλο όμως πρέπει να ξέρεις για το αγαπημένο σου ρόφημα; Διάβασε εδώ!
Ιωσήφ Αλεξανδρίδης, MmedSc
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Καφές: δείτε τους μύθους και τις αλήθειες
Αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας και της παράδοσής μας είναι και η κατανάλωση καφέ. Μας ξυπνάει, μας τονώνει, μας χαρίζει πνευματική διαύγεια, δίνοντάς μας παράλληλα ένα αίσθημα ευεξίας που δεν είναι καθόλου τυχαίο… Οι ιδιότητες του καφέ οφείλονται στα συστατικά του.
Ο καφές είναι ένα 100% φυτικό προϊόν χωρίς θερμίδες, ζάχαρη και λιπαρά, ενώ παράλληλα από τη φύση του περιέχει καφεΐνη, φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικές ουσίες και μέταλλα όπως κάλιο, μαγνήσιο και σίδηρο. Πολλοί μύθοι κυκλοφορούν γύρω από τη κατανάλωση καφέ. Ας δούμε την αλήθεια:
Τι είναι η καφεΐνη;
Η καφεΐνη είναι μια φυσική ουσία που εκτός από τον καφέ βρίσκεται στους καρπούς και τα φύλλα διαφόρων φυτών και χρησιμεύει στη φυσική άμυνα του φυτού ενάντια σε παθογόνους μικροοργανισμούς. Στον ανθρώπινο οργανισμό έχει μια ήπια διεγερτική δράση που σύμφωνα με έρευνες μπορεί να μας τονώσει, να βελτιώσει τη συγκέντρωση μας και να καθυστερήσει την κούραση. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή αρχή ασφάλειας τροφίμων, η ασφαλής ημερήσια δόση καφεΐνης είναι 400mg που μεταφράζεται σε 5 κουταλάκια του γλυκού στιγμιαίο καφέ ή 2-3 κούπες καφέ καθημερινά, ανάλογα τη ποσότητα που θα βάλουμε σε κάθε κούπα. Η καφεΐνη στις ποσότητες αυτές δεν προκαλεί ούτε κατακράτηση, ούτε έχει διουρητική δράση όπως πολλοί πιστεύουν. Διουρητική δράση έχει το νερό, αφού όσο περισσότερο νερό πίνουμε μέσω του καφέ μας τόσο περισσότερο ενεργοποιούμε το νεφρικό μας σύστημα.
Τι είναι τα αντιοξειδωτικά του καφέ;
Ο καφές είναι μια φυσική πηγή αντιοξειδωτικών ουσιών που ονομάζονται πολυφαινόλες. Οι πολυφαινόλες προστατεύουν τα κύτταρά μας από την καταστροφική επίδραση ουσιών που ονομάζονται ελεύθερες ρίζες οξυγόνου στις οποίες οφείλεται η γήρανση των κυττάρων μας καθώς και άλλες χρόνιες ασθένειες. Εκτός από τον καφέ βρίσκονται στα φρούτα, τα λαχανικά, το κόκκινο κρασί, το κακάο και το τσάι. Τα αντιοξειδωτικά λειτουργούν σαν ασπίδα προστασίας ενισχύοντας την άμυνα του οργανισμού.
Ο καφές είναι εθιστικός;
Δεν έχει αποδειχθεί πουθενά επιστημονικά ότι η μέτρια κατανάλωση καφέ στη συνιστόμενη δόση προκαλεί εθισμό. Η καφεΐνη δεν συμπεριλαμβάνεται στη λίστα εθιστικών ουσιών σε κανένα επίσημο οργανισμό υγείας.
Ο καφές χτυπάει στα νεύρα;
Η καφεΐνη είναι μια ελαφρά διεγερτική ουσία. Γι ‘αυτό και μας προσφέρει τις ευεργετικές τις ιδιότητες. Ορισμένοι, εκ γενετής παρουσιάζουν μια υπερ-ευαισθησία στη καφεΐνη. Η μέτρια κατανάλωση καφέ που μας παρέχει μέχρι 400mg καφεΐνης, που αντιστοιχεί σε περίπου 2-3 φλιτζάνια, θεωρείται απόλυτα ασφαλής.
Το τσάι έχει περισσότερα αντιοξειδωτικά από τον καφέ;
Το αντίθετο. Ο καφές μπορεί να έχει ακόμη και 3 φορές μεγαλύτερη ποσότητα αντιοξειδωτικών από το τσάι.
Η καφεΐνη αφαιρείται από τον καφέ με χημικούς διαλύτες;
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι αποκαφεϊνοποίησης, όπως με χρήση διοξειδίου του άνθρακα, με χημικούς διαλύτες και με τη χρήση απλού νερού. Όλες θεωρούνται ασφαλείς και έχουν το ίδιο αποτέλεσμα. Η αφαίρεση της καφεΐνης ωστόσο από μεγάλες εταιρίες καφέ γίνεται αποκλειστικά με νερό. Κάτι τέτοιο αναγράφεται στις συσκευασίες.
Κατά τη μέθοδο αυτή χρησιμοποιείται απλό ζεστό νερό για να απομακρύνει την καφεΐνη από τους κόκκους του καφέ σύμφωνα με το φαινόμενο της ώσμωσης, ακριβώς πριν το καβούρδισμά τους. Οι κόκκοι εμβαπτίζονται στο νερό και στη συνέχεια το διάλυμα φιλτράρεται απομακρύνοντας την καφεΐνη. Ακολουθεί η διαδικασία του καβουρντίσματος και της άλεσης όπου εκεί απελευθερώνονται τα φυσικά αρώματα του καφέ. Για το λόγο αυτό ο καφές DECAF διατηρεί όλο το άρωμα και τη γεύση του καφέ, χωρίς να περιέχει καφεΐνη.
Ο καφές παχαίνει;
Αντίθετα, βοηθά στον έλεγχο του βάρους. Ο καφές δεν έχει θερμίδες. Για το λόγω αυτό μπορεί να καταναλωθεί άφοβα από όσους προσέχουν τη δίαιτά τους. Ακόμη και αν προσθέσουν λίγο γάλα χαμηλών λιπαρών ή 1-2 κουταλάκια ζάχαρη, δεν θα λάβουν πάνω από 50 θερμίδες με αποτέλεσμα να μην επηρεάσουν τη δίαιτά τους. Αν όμως κάποιος πίνει το καφέ του με πλήρες γάλα, πολύ ζάχαρη, σαντιγί, κρέμα κτλ… τότε αυτό μπορεί να αποτελέσει θερμιδική βόμβα.
Ο Στιγμιαίος καφές είναι πιο δυνατός από τον καφέ φίλτρου;
Όλα φυσικά εξαρτώνται από τον τρόπο παρασκευής του καφέ μας και την ποσότητα που θα χρησιμοποιήσουμε. Σε γενικές γραμμές συμβαίνει το αντίθετο. Η ποσότητα της καφεΐνης που περιέχεται σε 1 φλ καφέ φίλτρου είναι σχεδόν διπλάσια από αυτή που περιέχεται σε 1 φλ στιγμιαίου καφέ. Η ενδεδειγμένη ποσότητα για μια κούπα ή ένα ποτήρι καφέ είναι 1-2 κουταλάκια του γλυκού (2-5γρ).
Ο στιγμιαίος καφές πειράζει το στομάχι;
Παρά το γεγονός ότι επικρατεί αυτός ο μύθος, η αλήθεια πηγάζει μέσα από επιστημονικές έρευνες. Δεν υπάρχει κάτι τέτοιο που να υποστηρίζει αυτή την άποψη. Αντιθέτως, ο καφές δε φαίνεται να προκαλεί καμία αναστάτωση σε υγιείς ανθρώπους, όπως αναφέρει και μια πολύ σημαντική μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου σχετικά με την επίδραση διαφόρων ειδών ροφημάτων καφέ στο στρες και τη γαστρεντερική λειτουργία. Η μελέτη έδειξε ότι κανένα ρόφημα καφέ, ούτε ο κρύος στιγμιαίος (Φραπέ), δεν επηρέασαν αρνητικά το γαστρεντερικό σύστημα. Ωστόσο, σε ανθρώπους με γαστρεντερικά προβλήματα, ο τρόπος που φτιάχνουν το καφέ του μπορεί να τους επηρεάσει, όπως πολλά άλλα τρόφιμα. Για παράδειγμα αν κάποιος βάζει πολύ καφέ με πολύ ζάχαρη και συμπυκνωμένο γάλα μέσα σε λίγο νερό, τότε αυτό δεν είναι καφές αλλά ένα συμπυκνωμένο ρόφημα που λειτουργεί σαν βόμβα στο στομάχι μας που για να το διασπάσει εκκρίνει αρκετά οξέα. Το ίδιο σημαίνει με οτιδήποτε συμπυκνωμένο καταναλώνουμε. Δε φταίει λοιπόν ο καφές γι’ αυτό. Μια καλή ποιότητα καφέ φτιαγμένος με το σωστό τρόπο είναι απόλυτα ασφαλής για το στομάχι μας.
Καταναλώστε λοιπόν άφοβα το καφεδάκι σας και νιώστε την ευεξία και τις στιγμές απόλαυσης που σας προσφέρει !
